已知不等式 $\ln x - a \left(1 - \dfrac{1}{x} \right ) \geqslant 0$ 对任意的 $x \geqslant 1$ 均成立,求实数 $a$ 的取值范围.
【难度】
【出处】
2015年全国高中数学联赛吉林省预赛
【标注】
【答案】
$(-\infty,1]$
【解析】
由已知,$x\ln x -a (x-1)\geqslant 0$ 对任意的 $x \geqslant 1$ 均成立.
记 $f(x) = x\ln x -a(x-1)$,其中 $x \geqslant 1$.
① 当 $a \leqslant 1$ 时,$f'(x) = \ln x + 1 - a \geqslant 0 +(1-a)\geqslant 0$(其中 $x \geqslant 1$).
故 $f(x)$ 在 $[1,+\infty)$ 上单调递增,故 $f(x) \geqslant f(1) = 0$,符合题设;
② 当 $a >1$ 时,若 $1<x<{\rm e}^{a-1}$,则 $f'(x) = \ln x + 1 - a < 0$,故 $f(x)$ 在 $(1,{\rm e}^{a-1})$ 上单调递减,故 $f(x) <f(1) =0$,不符合题设.
综上,$a \leqslant 1$.
记 $f(x) = x\ln x -a(x-1)$,其中 $x \geqslant 1$.
① 当 $a \leqslant 1$ 时,$f'(x) = \ln x + 1 - a \geqslant 0 +(1-a)\geqslant 0$(其中 $x \geqslant 1$).
故 $f(x)$ 在 $[1,+\infty)$ 上单调递增,故 $f(x) \geqslant f(1) = 0$,符合题设;
② 当 $a >1$ 时,若 $1<x<{\rm e}^{a-1}$,则 $f'(x) = \ln x + 1 - a < 0$,故 $f(x)$ 在 $(1,{\rm e}^{a-1})$ 上单调递减,故 $f(x) <f(1) =0$,不符合题设.
综上,$a \leqslant 1$.
答案
解析
备注